TAŞIMACILIKTA ULUSLARARASI ANLAŞMALAR
- TIR (Transport International Routiers)
TIR Karneleri himayesinde Uluslararası eşya taşınmasına dair Gümrük Sözleşmesi - CMR (Convention Mondiale Routiere)
Karayoluyla Uluslararası Eşya Taşımacılığı ile ilgili Anlaşma - ADR (Accord Dangereuse Routiers)
Tehlikeli Maddelerin Karayolu ile taşınmasına ilişkin Uluslararası Yönetmelik (Avrupa ülkeleri için)
SEKTÖRLE İLGİLİ KURULUŞLAR
- IRU (International Road Transport Union)
Uluslararası Kara Taşımacılığı Birliği - FIATA (Federation Internationale des Associations de Transitaires et Assimiles)
Taşıma işleri Organizatörleri Dernekleri Uluslararası Federasyonu - UND (Uluslararası Nakliyeciler Derneği)
- RODER (Ro-Ro Gemi İşletmecileri ve Kombine Taşımacılar Derneği)
- UTIKAD (Uluslararası Taşımacılık ve Lojistik Hizmet Üretenleri Derneği)
KARA YOLU ARAÇ TİPLER
Standart Tenteli Araçlar
- Düz Semi-treyler
- Jumbo Semi-treyler
- Mega Semi-treyler
- Kamyon + Römork
Özel Araçlar
- Frigofirik araçlar
- Askılı konfeksiyon taşımaya mahsus araçlar
- Rulo sac taşımaya mahsus araçlar
- Cam taşımaya mahsus araçlar
- Ağır nakliyeye mahsus araçlar
- Binek aracı taşımaya mahsus araçlar
ADR KAPSAMINDAKİ YÜK SINIFLARI
- Patlayıcı madde ve nesneler
- Gazlar
- Yanıcı sıvı maddeler
- Yanıcı katı maddeler
- Yakıcı (oksitleyici) maddeler
- Zehirli ve bulaşıcı maddeler
- Radyoaktif maddeler
- Aşındırıcı (asidik) maddeler
- Farklı tehlikeleri olan madde ve nesneler
KISITLAMALAR
- Bu tür malzemelerin nakliyesinde sadece uluslararası kararnamelerde öngörüldüğü şekilde teçhiz edilmiş araçlar kullanılabilir.
- Araç sürücüsünün tehlikeli madde nakliyesi eğitimi almış olması ve bunu tevsik eden geçerli bir ADR sürücü belgesine sahip olması gerekir.
- Araçlar taşınan malzemelerin sınıfına göre güzergah ve belirli saatlerde yürüme yasakları gibi kısıtlamalara tabi tutulabilir.
- ADR kapsamındaki malzemelerin istiflenmesi, üstüne başka malzemeler konulması ve gıda maddeleri ile birlikte yüklenmesi yasaktır.
GÖNDERİCİ VE YÜKLEYİCİNİN SORUMLULUKLARI
- Şoföre kurallara uygun belgeleri teslim etmek ve yük konusunda gerekli bilgileri vermek.
- Yükleri sağlam ve kurallara uygun olarak paketlenmiş ve etiketlenmiş olarak teslim etmek.
- Aracın kurallara uygun olarak teçhiz edilip edilmediğini kontrol etmek.
- Bir arada yükleme yasaklarına dikkat etmek.
- Şoförle birlikte yükleme emniyeti konusunda gerekli tedbirlerin alındığına dikkat etmek.
- Aracın güzergahı üzerindeki tüm ülkelerin lisanında düzenlenmiş kaza talimatnamelerini hazıretmek ve şoföre teslim etmek.
NAKLİYECİ VE ŞÖFÖRÜN SORUMLULUKLARI
- Teslim aldığı malzemelerin ambalajlarının uygun ve hasarsız olmasına dikkat etmek ve düzgün şekilde yüklenmesini sağlamak.
- Evrakların tam ve eksiksiz olarak teslim edildiğini kontrol etmek, yola çıkmadan önce kaza talimatlarını okumak ve bilgilenmek.
- Seyir ve istirahat sırasında gerekli tedbirleri almak.
- Yolda yapılacak kontrollerde yetkililere malzemelerle ilgili tüm evrakları eksiksiz olarak teslim etmek, talep edildiğinde yükü ve yükleme şeklini göstermek.
- Kaza durumunda gerekli tedbirleri alıp yetkili mercileri yük cinsi hakkında acilen bilgilendirmek
PARSİYEL TAŞIMALARDA HACİM HESAPLAMASI
Kara nakliyesinde hacimli veya özellikleri dolayısı ile istiflenemeyen malların navluna esas kg karşılıkları 2 kurala göre belirlenmektedir.
Hacim hesabı Yükleme metresi hesabı
1 m3 = 333 kg 1 LDM (Lada metre) = 1750 kg
KARAYOLU TIR VE DORSE TİPLERİ
Araç istiap hadleri genelde 24-27 tondur. Bu limit, araç boş ağırlıklarının genelde 15-16 ton civarında olması ve Avrupa ülkelerinin çoğunda araç toplam ağırlıklarının 40 ton ile sınırlandırılmış olmasındandır. Ancak araç tipine ve ülkeye göre değişik uygulamalar mevcuttur. Doğu Avrupa üzeri kara güzergahını kullanan araçlar 20 ton üzerinde yükleme yaptıklarında cezai duruma düşme riskindedirler.
- Tenteli TIR,
- Tenteli Mega TIR,
- Tenteli Optima TIR,
- Tenteli Maxima TIR,
- Treylerli normal TIR (Optima),
- Treylerli Jumbo TIR,
- Normal Açık TIR,
- Damperlı TIR,
- Jumbo Open TIR,
- Lowbed TIR
AVRUPA TRAFİĞİNDE KULLANILAN GÜZERGAHLAR
Türk nakliyecilerinin Batı Avrupa seferlerinde kullandıkları başlıca ana güzergahlar.
Ro-Ro Güzergahları
- İstanbul Pendik – Köstence / ROMANYA
- İstanbul Pendik – Trieste / İTALYA
- İstanbul Ambarlı – Toulon / FRANSA
- Mersin Limanı – Trieste / İTALYA
Büyük filoya sahip nakliyecilerin çoğunun ağırlıklı olarak kullandıkları hatlardır. Doğu Avrupa ülkelerindeki tonaj sınırlamalarına tabi olmaması ve araçların daha az km yapması nedeni ile tercih sebebidir.
- Patra + Igoumenitsa – Bari + Ancona Ro-Ro hatları
Güney İtalya, Güney Fransa ve İspanya’ya sefer yapan nakliyecilerin tercih ettikleri ana hatlardır. Maliyetlerin daha düşük olması ve süre avantajı getirmesi nedeni ile tercih sebebidir.
Kara Güzergahı
Bu güzergah genelde azami 20 ton ve acil olan yüklerde tercih edilir. Geçiş belgeleri ile şoförlerin vize durumuna ve varış ülkesine göre değişik hatlar arasında tercih yapılabilir.
Kara Güzergahında Kullanılan Başlıca Hatlar
- Bulgaristan – Romanya – Macaristan – Avusturya hattı
- Bulgaristan – Yugoslavya – Macaristan – Avusturya hattı
- Bulgaristan – Yugoslavya – Hırvatistan – Slovenya – Avusturya hattı
- Bulgaristan – Yugoslavya – Hırvatistan – Slovenya – İtalya hattı